Kwetsbare migrantgroepen in Nederland hebben een hogere kans dan gemiddeld op complicaties tijdens de zwangerschap en de bevalling en hebben ook een hogere kans op sterfte onder moeders en kinderen. Centering Pregnancy biedt een groepszorgmodel waarbij maximaal 15 Eritrese vrouwen regelmatig bijeenkomen tijdens hun zwangerschap voor medische en psychosociale zorg, ervaringen delen en van elkaar leren. Onder de naam Centering Parenting gaat dit gedurende de eerste twee jaar na de bevalling verder.
Foto: Caro Bonink
Verloskundige Anne Bedaux en cultureel mediator Amy Welde Selase hebben samen het programma opgezet om hulpmiddelen en een netwerk te bieden voor verloskundigen in Amsterdam die moeite hadden met het overbruggen van de taalbarrière en de culturele kloof en daardoor geen goede zorg konden bieden aan zwangere Eritrese vrouwen die onlangs als vluchteling in Nederland aangekomen waren.
“Ons doel is om alle deelnemers het gevoel te geven onderdeel te zijn van een veilig en vertrouwd netwerk dat kan helpen bij het opbouwen van een leven met hun pasgeborene in dit nieuwe land,” legt Anne Bedaux, trainer en supervisor van Centering Pregnancy, uit.
Een voorbeeld van de behoefte aan een cultureel-sensitieve aanpak betreft Suwa, een zelfgebrouwen bier. Bijna alle Eritrese vrouwen is altijd verteld dat het heel goed voor ze is om dit te drinken tijdens de zwangerschap. In plaats van de vrouwen te vertellen dat ze het niet moeten drinken, stelt Anne vragen als “Hoe gedragen de mannen zich na een paar glazen Suwa? Zou er dan toch alcohol in zitten? Zo ontstaat een dialoog en als ik daarna vraag of ze nu nog Suwa gaan drinken, zegt iedereen nee.”
Andere onderwerpen die vaak besproken worden zijn onder andere voorbehoedsmiddelen, huiselijk geweld, vrouwelijke genitale verminking, de Eritrese gewoonte om de huig van de baby te verwijderen en de geboortezorg in Nederland, die afwijkt van die in Eritrea, waar vrouwen die op het platteland wonen thuis bevallen met de hulp van een vrouw uit hun dorp, die wel ervaren is maar niet medisch opgeleid.
Uitbreiden in de rest van Nederland
Toen de dienst door de Covid-19-pandemie gedwongen online ging, ontdekten ze dat ze nu in staat waren om ook buiten Amsterdam andere gemeentes in Nederland te bereiken. Er zijn tien online sessies vóór de geboorte die ouders helpen zich voor te bereiden en nog vijftien sessies na de geboorte voor degenen die door willen gaan. In de sessies worden onderwerpen behandeld als gezond gedrag, de keuze voor de manier van bevallen en pijnbestrijding tijdens de bevalling, de verzorging van de nieuwe baby, hoe je je in moet schrijven voor diensten en het leggen van sociale contacten en ondersteuning.
Per april 2022 namen 219 vrouwen uit 72 gemeentes deel aan de groepen. Veel vrouwen zeiden dat het voor hen eenvoudiger was om zich bij een online groep aan te sluiten dan persoonlijk naar bijeenkomsten te komen, omdat ze nu niet hoefden te reizen of opvang voor hun kinderen hoefden te regelen.
Potentie voor verdere groei
Het model heeft een aanzienlijke potentie om verder op te schalen. Het zou Eritrese vrouwen en andere vrouwen internationaal kunnen steunen, ook in vluchtelingkampen. Of het zou aangepast kunnen worden om andere kwetsbare migrantengroepen in Nederland te bereiken: het model wordt op dit moment bijvoorbeeld aangepast voor Oekraïense vluchtelingen. Het virtueel online model maakt het eenvoudig voor de verloskundige om afbeeldingen en foto’s te laten zien en ook voor de vrouwen is het makkelijk om hun huis te laten zien.
Foto: Caro Bonink
Maar niet alle medische zorg kan online geleverd worden: sommige gezondheidsonderzoeken moeten nog steeds door een verloskundige in de buurt gedaan worden, hoewel de technologie ongetwijfeld de toekomstige mogelijkheden voor zelfcontrolesen ondersteuning op afstand zal vergroten. Er zijn nu meer dan 75 organisaties in Nederland die cliënten uit Eritrea doorverwijzen naar de dienst.
